آزمایش گاسترین
سایر نام ها: گاسترین،Gastrin
نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم
شرایط نمونه گیری:
- به مدت 12- 8 ساعت ناشتایی قبل از نمونه گیری لازم می باشد. نوشیدن آب مانعی ندارد.
- افرادی که الکل مصرف می نمایند می بایست 24 ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف الکل خودداری نمایند.
آزمایش گاسترین چیست؟
گاسترین هورمونی است که عملکردهای خاصی را در دستگاه گوارش شما هماهنگ می کند. گاسترین چندین عملکرد مهم دارد، از جمله معده شما را برای ترشح اسید معده (اسید کلریدریک) تحریک می کند ، انقباضات عضلانی معده (حرکت معده) را تحریک می کند ، مخاط معده (مخاط) شما را تحریک می کند تا دائماً خود را دوباره پر کند وهمراه با کوله سیستوکینین باعث انقباض کیسه صفرا و پانکراس می شود. آزمایش گاسترین نوعی آزمایش خون است که سطح گاسترین در گردش خون شما را بررسی می کند.ممکن است سطح گاسترین شما را بررسی کنند تا مطمئن شوند که خیلی بالا نیستند. در حالی که سطوح پایین گاسترین به ندرت رخ می دهد، سطوح بالای گاسترین می تواند نشان دهنده بیماری ها و شرایط خاص دستگاه گوارش باشد.
کاربردهای بالینی:
- ارزیابی مبتلایان به زخمهای پپتیک.
- بررسی بیماران مبتلا به آکلروهیدریا ( نقص در تولید اسید معده) و آنمی پرنیشیوز.
- بررسی بیماران مشکوک به سندرم زولینجر الیسون (Zollinger-Ellison syndrome) یا سندرومZE .
- تشخیص گاسترینوما. اندازه گیری گاسترین روی سرم های basal و تحریک شده با سکرتین بهترین تست آزمایشگاهی برای تشخیص گاسترینوما می باشد.
مقادیر طبیعی:
خون بند ناف : 20 – 290 ng/L
0 تا 4 روز 120 - 183 ng/L :
کودکان : 10 - 125 ng/L
بالغین 60- 16 ساله25 - 90 ng/L :
بالغین بیش از 60 سال : کمتر از 100 ng/L
توضیحات:
- گاسترین توسط سلولهای G واقع در بخش دیستال معده (ناحیه آنتروم) تولید شده و محرک قوی ترشح اسید معده می باشد.
- سطح گاسترین سرم در مبتلایان به زخم های پپتیک، طبیعی است در حالی که در بیماران دچار سندروم ZE یا هیپرپلازی سلول G بسیار بالا می باشد.
- سطح گاسترین در بیمارانی که از داروهای ضد اسیدی برای التیام زخم پپتیک استفاده می کنند، یا تحت جراحی زخم پپتیک قرار گرفته اند و یا گاستریت آتروفیک دارند ( در پاسخ به محیط قلیایی معده) بالا می رود. اما این افزایش به اندازه آنچه در مبتلایان به سندروم ZE یا هیپرپلازی سلول G مشاهده می شود نمی باشد.
- سرطان معده معمولاً با محیط قلیایی فاقد اسید همراه است که محرک قوی ترشح گاسترین می باشد.
- در نارسایی مزمن کلیوی، نیمه عمر گاسترین طولانی شده و منجر به افزایش سطح گاسترین در سرم می گردد.
- در انسداد پیلور، معده متسع می گردد. اتساع معده منجر به افزایش ترشح گاسترین می گردد.
علل افزایش سطح:
- سندرم زولینگر – الیسون (300 - 350,000 ng/L)
- کم خونی پرنیشیوز (130 – 2300 ng/L)
- گاستریت آتروفیک
- کارسینوم معده
- نارسایی مزمن کلیوی
- انسداد پیلور معده (دریچه خروجی معده)
- باقیمانده آنتروم پس از جراحی معده
علل کاهش سطح:
- آنترکتومی همراه با واگوتومی
- کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
افزایش سطح گاسترین به چه معناست؟
- افزایش سطح گاسترین به عنوان هیپرگاسترینمی شناخته می شود. گاهی اوقات، هیپرگاسترینمی به این معنی است که شما تومورهای ترشح کننده گاسترین (گاسترینوم) دارید. اینها می توانند در پانکراس یا دوازدهه شما رخ دهند.
- در موارد دیگر، هیپرگاسترینمی می تواند نشانه ای از مهار اسید معده در معده باشد. اسید معده پایین باعث آزاد شدن گاسترین بیشتر می شود و سیگنال هایی را که معمولاً گاسترین را خاموش می کنند، مهار می کند.
سطوح بالای گاسترین چه می کند؟
- سطوح بالاتر گاسترین می تواند باعث افزایش سطح اسید معده در معده و دوازدهه شود. اسید بیش از حد می تواند پوشش مخاطی معده و اثنی عشر را فرسایش دهد و باعث ایجاد زخم (بیماری زخم معده) شود.
- اسید معده بیش از حد نیز می تواند به ریفلاکس مزمن اسید (GERD ) کمک کند. اگر بیماری زخم پپتیک یا GERD دارید که با دارو بهبود نیافته است، ممکن است پزشک بخواهد سطح گاسترین شما را بررسی کند.
علائم مربوط به افزایش گاسترین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد سوزش یا گاز گرفتن معده.
- دل درد مزمن و سوء هاضمه.
- شستشوی معکوس اسیدی یا رگورژیتاسیون.
- گلودرد مزمن و گرفتگی صدا.
- اسهال مزمن.
- مشکلات گوارشی.
این علائم می تواند نشان دهنده سطوح بالای اسید معده، گاستریت آتروفیک، بیماری زخم معده یا GERD باشد. در حالی که گاسترین ممکن است درگیر باشد یا نباشد، تشخیص و درمان این شرایط مهم است.