Ammonia

آزمایش آمونیاک Ammonia

نام اختصاری: NH₃ or NH_{4 :}

سایر نام ها: آمونیاک، آمونیوم، Ammonium، Ammonia Blood، Ammoniac Plasma

بخش انجام دهنده: بیوشیمی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: پلاسما (هپارینه یا EDTA دار)، مایع مغزی نخاعی(CSF )

شرایط نمونه گیری: نیاز به ناشتایی نمی باشد.

تفسیر آزمایش

آمونیاک محصول فرعی کاتابولیسم پروتئین می باشد. بیشتر مقدار آمونیاک از عملکرد باکتری ها بر روی پروتئین های حاضر در روده ساخته می شوند. به واسطه ورید باب به کبد می روند که در آنجا به طور طبیعی به اوره تبدیل شده و سپس توسط کلیه ها دفع می شوند. در اثر وجود نقص عملکرد شدید هپاتوسلولار آمونیاک نمی تواند کاتابولیزه گردد. از آمونیاک جهت تایید تشخیص بیماری های شدید کبد (سیروز یا هپاتیت بدخیم) و بهبودی آن ها استفاده می شود. همچنین سطح آمونیاک در تشخیص و پیگیری انسفالوپاتی هپاتیک هم مورد استفاده قرار می گیرد.

مقادیر طبیعی:

نوزادان: 90-150 mcg/dl
کودکان: 40-80 mcg/dl
بالغین: 10-80 mcg/dl

دلایل افزایش : خون ریزی GI ، انسداد GI ، مصرف بیش از حد و مسمومیت با آسپاراژین، سندرم رای، اختلال متابولیکی ژنتیکی چرخه اوره، بیماری همولیتیک نوزاد، نارسایی شدید قلب سبب افزایش سطوح آمونیاک می شوند.

دلایل کاهش : هایپراورنیتینمی و فشار خون بالای اساسی سبب کاهش سطوح آمونیاک می شوند.

عوامل مداخله گر :

فعالیت عضلانی ( ورزش شدید) موجب افزایش آمونیاک می گردد.
رژیم پرپروتئین سبب افزایش آمونیاک پلاسما می‏گردد.
یک ساعت پس از استعمال سیگار، سطح آمونیاک به نحو چشمگیری بالا می رود.
ضد انعقادهای اگزالات و فلوئورید باعث افزایش و هیپر گلیسمی بیش از 600 mg/dl باعث کاهش مقادیر آمونیاک در شرایط آزمایشگاهی می گردد.
داروهای افزایش دهنده: استازولامید، کلروتالیدون، اسید اتاکرین، والپروئیک اسید، الکل، کلرید آمونیم، باربیتوراتها، نارکوتیکها، تغذیه از راه غیر خوراکی و دیورتیکها ( لوپ و تیازیدی)
داروهای کاهش دهنده: دیفن هیدرامین، آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف (مانند نئومایسین، سفالوتین و کانامایسین)، لاکتولوز، لاکتوباسیلوس، لوودوپا و نمکهای پتاسیم،.

توضیحات:

تعیین سطح آمونیاک در نوزادانی زیر بایستی انجام گردد.

نوزادانی که دچار مشکلات عصبی هستند،
نوزادانی که لتارژی همراه با تهوع و استفراغ غیرقابل توجیه دارند.
در موارد آنسفالوپاتی کبدی (کومای کبدی).

در برخی از نوزادان طبیعی (که معمولاً ظرف مدت 24 ساعت به حد طبیعی می‏رسد) سطح آمونیاک بالا می باشد.

در سندرم Reye ، افزایش چشمگیر آمونیاک، AST، ALT و PT وجود دارد در حالی که سطح بیلی‏روبین طبیعی است.

در برخی اختلالاک متابولیک نوزادان (IEM) مانند اختلالات آلی پروپیونیک، متیل مالونیک و ایزووالریک اسیدمی، سطوح آمونیاک افزایش می یابد.