ائوزینوفیل (Eosinophil) : حدود ۵٪ از گلبول سفید خون را تشکیل می‌دهند و در بافت هایی که با محیط بیرون در تماس اند، بیشتر هستند.گلبول های سفید مخصوص آلرژی هستند. تعداد ائوزینوفیلها در بیماریهای ازدیاد حساسیتی زیاد می شود. افزایش تعداد ائوزینوفیل‌های سه لوبه نشانگر حالت حساسیت در فرد است.
این سلولها، سلولهای فاگوسیتی هستند اما این خاصیتشان کمتر از نوتروفیلهاست.ائوزینوفیلها کمپلکس آنتی ژن و آنتی بادی را منهدم می‌کنند و بر علیه انگلها مبازه می‌کنند.←مکانیسم عمل: ائوزینوفیلها غالبا به تعداد زیاد در افراد مبتلا به عفونتهای انگلی تولید می‌شوند و به داخل بافتهای مبتلا به انگل مهاجرت می‌کنند. اگر چه قسمت اعظم انگلها بزرگتر ازائوزینوفیلها هستند با این وجود ائوزینوفیلها از راه مولکولهای سطحی ویژه به انگلها می‌چسبند و موادی آزاد می‌کنند که بسیاری از آنها را می‌کشند. ائوزینوفیلها این کار را به چندین روش انجام می‌دهند.
- با آزاد کردن آنزیمهای هیدرولیتیک از گرانولهای خود که لیزوزومهای تغییر یافته هستند.
- با آزاد کردن انواع فوق‌العاده فعال اکسیژن که کشنده هستند.
- با آزاد کردن یک پلی‌پپتید با خاصیت شدید لارو کش از گرانولها موسوم به پروتئین بازی اصلی major basic protein.
دونقش اصلی ائوزینوفیل ها در سیستم ایمنی بدن:
1. از بین بردن مواد خارجی. ائوزینوفیل ها می توانند مواد خارجی- بویژه مواد مرتبط با عفونت با انگل- که از سوی سایر عناصر سیستم ایمنی شناسایی شده اند را از بین ببرند.
2. کنترل التهاب. ائوزینوفیل ها به افزایش سطح التهاب، که نقش مفیدی را در کنترل ناحیه ملتهب برعهده دارد کمک می کنند.
شمارش ائوزینوفیل : ائوزینوفیلها معمولاً بین ۰ تا ۶% از گلبول‌های سفید خون را تشکیل می‌دهند. بر فرض مثال اگر تعداد گلبول‌های سفید خون ۸۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر خون باشد و ۵٪ از کل گلبول‌های سفید خون ائوزینوفیل باشند، شمارش مطلق ائوزینوفیلها ۴۰۰ در هر میکرولیتر خون خواهد بود.
ائوزینوفیلی: ائوزینوفیلی به زمانی اطلاق می شود که تعداد ائوزینوفیلها بیش از ۴۰۰ عدد در میلیمتر مکعب خون باشد مکانیسم این افزایش مشخص نیست. زیادی ائوزینوفیلها ممکن است در طی یک آزمایش خون بطور اتفاقی معلوم شود و پزشک بعد از آن تصمیم می گیرد که چه عمل درمانی را بستگی به علت بیماری در پیش بگیرد.
میزان بالای ائوزینوفیل : ائوزینوفیلی به سه صورت دسته بندی می‌شود:
- خفیف (۵۰۰-۱،۵۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
- متوسط (۱۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
- شدید ( بیش از ۵۰۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
عوارض بالا بودن ائوزینوفیل
ائوزینوفیلی خفیف اغلب علائم ایجاد نمی‌کند، اما موارد متوسط یا شدید می‌تواند منجر به آسیب شود. زیرا ائوزینوفیلها دارای گرانولهای حاوی مولکولهای سمی هستند که به منظور از بین بردن عوامل بیماری‌زا ترشح می‌شوند. این مولکولهای سمی در صورتی‌که به مقدار زیاد توسط تعداد زیادی ائوزینوفیل ترشح شوند، می‌توانند به بافت‌ها آسیب برسانند.
علاوه بر این میزان بالای ائوزینوفیل می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- راش
- خارش
- اسهال (درصورتی که ائوزینوفیلی در اثر عفونتهای انگلی ایجاد شده باشد)
- آسم
- آبریزش بینی ( به ویژه اگر با آلرژی همراه باشد.)
دلایل افزایش تعداد ائوزینوفیل خون :
- عفونت‌ها (عفونتهای ناشی از کرم‌های روده‌ای، انگلها، قارچ‌ها و ویروس‌ها)
- بیماری خود ایمنی
- بیماریهای آلرژیک مانند آسم و آلرژی فصلی و تب یونجه . بیماران آسماتیک (مبتلا به آسم) مرتبا ائوزینوفیلی را نشان می‌دهند و این مسئله در بیماران جوان مبتلا به آلرژی علت عمده ائوزینوفیلی می‌باشد.
- ضایعات پوستی، کهیر، درماتیت تماسی، اگزما و خارش
- عفونتهای باکتریایی کمتر باعث ائوزینوفیلی می‌شوند. ولی پس از وقوع بیماری که درمان انجام شده است، ممکن است ائوزینوفیلی مشاهده شود.
- برداشتن طحال ،هپاتیت مزمن فعال و تورم پانکراس هموراژیک حاد می‌تواند میزان ائوزینوفیلها را بالا ببرد.
- زمانی که فرد به دارو واکنش آلرژیک نشان می‌دهد ائوزینوفیل خون افزایش می‌یابد.
برخی داروهایی که منجر به افزایش تعداد ائوزینوفیل می شوند :
- قرص های لاغرکننده
- اینترفرون، که یک داروی درمان عفونت است
- برخی آنتی بیوتیک ها
- مواد ضدیبوست
- داروهای آرامش بخش
چه چیزی باعث کاهش تعداد ائوزینوفیل خون می‌شود؟
- عفونت‌ها
- داروهای ضدالتهاب
- مسمومیت با الکل
* در شرایط عادی، تعداد ائوزینوفیلها در صبح کمترین و در عصر بیشترین است.