هماتوکریت یا HCT هم یکی از مقادیر اندازه گیری گلبول قرمز است.
به طور کلی ((هم )) به معنی آهن است و هر جا در هر کلمه ای آمد، حتما” آن کلمه ارتباطی با گلبول قرمز دارد. هماتوکریت درصدی از حجم کلی خون است که از گلبول قرمز ساخته شده و با اندازه گیری قسمت قرمز رسوب خون در لوله آزمایش نسبت به کل ارتفاع خون اندازه گیری می شود.
به خاطر بیماری ها و شرایط مختلفی که می توانند اندازه گیری RBC و Hgb را با اشکال مواجه کنند، HCT هم اندازه گیری می شود تا به طور مستقیم نشان دهنده اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز در خون باشد. این عدد معمولا” با درصد نشان داده می شود.
مقادیر طبیعی: اعداد بین ۴۲ تا ۵۲ درصد برای آقایان و ۳۷ تا ۴۷ درصد برای خانم ها نرمال به حساب می آید. در خانم های باردار درصد بالاتر از ۳۳ طبیعی است.
محدوده خطر: HCT بالاتر از ۶۰ درصد و پایین تر از ۱۵ درصد باید باعث نگرانی پزشک شود.
چه چیزهایی باعث کاهش آن می شود؟
تقریبا” همان دلایل RBC ، Hgb به علاوه شرایطی مثل پرکاری تیروئید، سیروزکبدی، نارسایی مغز استخوان و میلوم مولتیپل باعث کاهش هماتوکریت می شوند.
چه چیزهایی باعث افزایش آن می شود؟
سوختگی، اسهال شدید، بیماری های انسدادی ریوی، از دست دادن زیاد آب، تولید بیش از حد گلبول قرمز عوامل افزایش HCT هستند.
نکته:
ـ بیماری هایی که باعث به وجود آمدن شکل های غیرطبیعی گلبول قرمز می شوند (مثل بیماری گلبول قرمز داسی شکل) مقدار HCT را تغییر می دهند.
ـ وقتی مقدار گلبول سفید به شدت بالا باشد، بر مقدار HCT موثر است.
ـ در صورت طبیعی بودن اندازه های گلبول قرمز، مقدار هماتوکریت ۳ برابر هموگلوبین است.
ـ هماتوکریت را نباید بلافاصله بعد از خونریزی شدید اندازه گیری کرد.